Het vertrouwde verleden of het vertrouwen in de toekomst?

Wie het weet, mag het zeggen

Iedereen heeft wel een mening over de coronacrisis. Maar wie het weet, mag het zeggen. Zelfs op het hoogste niveau in Nederland is er geen overeenstemming over het te voeren beleid om corona in te dammen omdat men niet weet hoe de toekomst er na de crisis uit gaat zien.

Er zijn drie opties die je het meest leest en hoort in de media:

1. Het wordt in de toekomst erger dan we ooit zullen meemaken (de pessimisten en doemdenkers)
2. Alles wordt beter (de optimisten en positievelingen)
3. Of, en dat kan ook, er verandert helemaal niets

In de komende jaren zal blijken wie er gelijk heeft gekregen. Die discussie voeren we dan wel 😉.

Het maakt het voor nu lastig om beleid te maken voor de toekomst. Gelukkig laten de echte ondernemers zich niet willoos naar de slachtbank leiden. Dat zal zo’n 20% van de ondernemers zijn. Die zien kansen om te veranderen, te versnellen en te innoveren met het gevolg dat zij sterker uit de crisis komen.

Voor 60% van de organisaties is het spannend. Zullen zij volgend jaar nog bestaan? Zij scheren langs de afgrond, maar blijven overeind door overheidssteun, subsidies of het eerder opgespaarde vet op de botten. Het zal echter nog jaren duren voordat ze weer winst maken.

De overige 20% van de organisaties gaan over de kop of zijn dat al gegaan. De ondernemers in deze groep hebben verzuimd kansen te grijpen en te lang geteerd op het behouden van wat ze hadden.

Moment van de waarheid

‘Ja, mooi verhaal maar wat heb ik eraan?’ zul je denken. Ik heb de wijsheid ook niet in pacht, maar door te luisteren naar experts, veel te lezen en als ervaringsdeskundige op te treden, kan ik wel een aantal tips geven. Deze tips kunnen jou als ondernemer helpen om te bouwen aan een wendbare, veerkrachtige en crisisbestendige organisatie. Veerkracht is waar het om draait.

De coronacrisis is voor de meeste organisaties bij uitstek een moment van de waarheid. Het vereist reflectie, bezinning en een onafhankelijke blik op kansen en bedreigingen. Zoals Winston Churchill al wist:

'Never let a good crisis go to waste.'

Het biedt ons de kans om een nieuwe taal te leren spreken en elkaar in een nieuwe realiteit te verstaan. Hoe vertaalt zich dat naar organisaties die kiezen voor het aanpakken van de uitdagingen die de crisis teweegbrengt? Wat kunnen ondernemers en leiders doen om samen met hun mensen te bouwen aan een succesvolle organisatie?

Ondernemen is topsport

Ondernemen ten tijde van en na een crisis is alleen weggelegd voor de allerbeste ondernemers en leiders die alles opzij zetten voor het winnen van goud in 2021. Het vertrouwde verleden is voorbij. Dat vraagt flexibiliteit van leiders en medewerkers. Om mensen mee te nemen naar vertrouwen hebben in de toekomst is een ware cultuuromslag nodig.

Toen de Olympische Spelen van Tokyo werden uitgesteld naar 2021 veroorzaakte dat een golf van ongeloof, teleurstelling en onzekerheid onder topsporters en hun entourage. Het oorspronkelijke doel en alles wat bijdraagt aan het realiseren van de gouden droom, werd een jaar opgeschoven.

Ondernemers en leiders staan voor dezelfde uitdaging als topsporters: nieuwe (tussen-)doelen stellen, veerkracht en leiderschap tonen, flexibel en wendbaar reageren, eigenaarschap nemen. Kom in beweging en leg je aanpak om sterker uit de crisis te komen naast de tips hieronder.

Zelf was ik, Max Dwinger, in mijn jongere jaren een Nederlands topschermer. Ik nam deel aan de Olympische Zomerspelen van 1960 en heb daarmee een bonk ervaring opgedaan. 

Leren van topsport

Topsport is in veel gevallen een heerlijke metafoor voor organisaties die willen vernieuwen, veranderen of verbeteren. De succesfactoren om de hoogste trede van het ereschavot te betreden, zijn vastgelegd door Charles van Commenée, hoofdcoach atletiek van de Nederlandse Atletiekunie en voormalig hoofdcoach van de Engelse atletiekbond.

Hij beschrijft waaraan je een ‘High Performance Culture’ kunt herkennen en hoe je deze daadwerkelijk kunt creëren. Hij reikt je de belangrijkste bouwstenen aan voor die prestatiecultuur en helpt je op weg naar eigen structureel succes. Hierdoor kun je deze crisis doorstaan.

• Richt je op winnen

Streef er altijd naar de beste te zijn. Meedoen, plezier hebben, de finale bereiken, innoveren of anderen tevreden houden: het mag nooit de eerste prioriteit zijn. Goed zijn is vaak de grootste belemmering voor uitmuntend worden. Tevredenheid ligt op de loer. Je ogen zijn altijd gericht op het doel!

• Leg de verwachtingen zo hoog mogelijk

Verwachtingen kunnen niet hoog genoeg zijn en 100% commitment is een must. Want, als jij niet elke dag alles geeft, doet iemand anders het wel en word je voorbijgestreefd. Er wordt wel eens gemakkelijk gesproken over 100% commitment. Velen verwarren commitment met betrokkenheid. Zo zijn voor topsporters de Olympische Spelen niet eens in de vier jaar maar elke dag! Ook nu ze een jaar zijn opgeschoven. Niemand springt hoger als de lat lager wordt gelegd.

• Ga de confrontaties niet uit de weg

Confrontaties zijn onvermijdelijk in een prestatiecultuur. Juist omdat eisen en verwachtingen continu torenhoog zijn en niet iedereen daaraan altijd voldoet. Dat geeft frictie. Confrontaties zijn niet alleen onvermijdelijk, ze maken ook veel duidelijk: wie zijn de kanshebbers en wie degenen die doen alsof?

• Neem verantwoordelijkheid

Verantwoordelijkheid is in een prestatiecultuur duidelijk geregeld. Iedereen is eigenaar van zijn eigen acties en resultaten en legt daarover verantwoording af. Er zitten consequenties vast aan succes en falen.

• Excuses zijn zinloos

Je hebt pas kans op verbetering vanaf het moment dat je stopt te wijzen naar anderen of een zondebok te vinden voor je eigen fouten. Bovendien is niemand geïnteresseerd in excuses. Ze werken niet alleen vertragend, ze zijn ook zinloos.

• Zonder mentale weerbaarheid, geen prestaties

‘We smile in the face of difficulty', zei een Olympisch medaillewinnaar De weg naar succes is bezaaid met vele obstakels. Opgeven of ontwijken is dan geen optie, het aangaan van de uitdaging wel. Je weerbaar opstellen is elke keer opnieuw een beslissing die je neemt. Niemand wordt weerbaar geboren. Mentale weerbaarheid is een vereiste om te kunnen omgaan met druk en de eisen die worden gesteld in een prestatiecultuur.

• The Winning Spirit

Barack Obama’s ‘Yes, we can!’ zegt eigenlijk alles. Als de leider niet gelooft in het behalen van de doelstelling, zullen de troepen dat zeker niet doen. Als leider zet je altijd de toon bij het creëren van een ‘Winning Spirit’. Optimisme is daarbij een morele verplichting zoals de filosoof Karl Popper begin vorige eeuw al aangaf.

• Accepteer dat het niet altijd leuk is

Het is zelden comfortabel: elke dag 100% moeten leveren, continu beoordeeld worden, eeuwig in competitie zijn en altijd maar druk ervaren terwijl er geen schuilplaats is. Dat moet je accepteren en je moet er ook geschikt voor zijn. Als iemand zich daarin niet thuis voelt, kan hij beter bij de plantsoenendienst of in een bibliotheek gaan werken. Weet waaraan je begint als je kiest voor een ‘High Performance Culture’.

De weg naar succes

• Selecteer de juiste mensen

Verzamel de juiste mensen om je heen. Selectie is cruciaal om tot ‘excellence’ te komen in teamverband. Selecteren is vaak een pijnlijk proces voor alle betrokkenen. Kennis en vaardigheden zijn natuurlijk erg belangrijk, maar minstens zo belangrijk is dat de nieuwe mensen echte teamspelers zijn. De beste mensen aan boord brengen is één, ze effectief te laten samenwerken maakt het echte verschil.

• De 5 stappen aanpak

Bespreek elke week de individuele voortgang volgens dezelfde systematische structuur. Formaliseer dit, het zijn niet ‘zomaar gesprekjes’. De volgende punten komen aan de orde:

1. Ken de benchmark door en door
   Hoe ziet ‘excellence’ er precies uit? Bestudeer de voorbeelden op jouw terrein. Wat zijn de verschillen precies? Wat doen zij wat jij niet doet? Kijk dus uit het raam en niet alleen in de spiegel.
   
   
2. Stel exact vast hoe breed de kloof naar winnen is
   Wees zeer gedetailleerd op elk terrein van het primaire proces, maar ook van de mensen, gedrag, attitude, commitment, enzovoort. Bepaal vervolgens je strategie en stel een actieplan op.
   
   
3. Formuleer doelen om deze kloof te overbruggen
   Stel duidelijke en meetbare doelen voor de route naar de top. Verbind daar altijd een tijdlijn aan. Vooral het precies formuleren van procesdoelen is relevant omdat je die zelf in de hand hebt. Op het behalen van prestatie- en resultaatdoelen heb je niet altijd 100% grip door externe factoren zoals de concurrentie.
   
   
4. Bepaal de voorwaarden
   Stel formele voorwaarden voor ondersteuning en de continuering ervan. Leg afspraken vast.
   
   
5. Evalueer grondig
   Stel de centrale vraag: hebben we de afgelopen periode exact gedaan wat we hadden afgesproken? Of hebben we iets anders gedaan? Welke procesdoelen hebben we bereikt en welke niet? Laat emotie geen rol spelen als je evalueert.

• Investeer in teamwork

Samen bereik je altijd meer dan in je eentje. Maar alleen als er beter wordt samengewerkt! Niet iedereen is een geboren teamspeler en toch zal er samengewerkt moeten worden om de concurrentie te verslaan. Aan welke minimumeisen moet effectief teamwork voldoen?

1. Formuleer een gezamenlijk doel
   Het duidelijk formuleren van het teamdoel is vooral belangrijk in een groep waarin niet iedereen van nature een teamspeler is. Dit zijn niet zelden ook de sterren van de groep. Datgene wat deze teamleden zo sterk maakt, maakt ze tegelijkertijd soms lastig. Op z’n minst moeten alle neuzen in dezelfde richting wijzen. Dit betekent niet dat er geen interne competitie mag zijn. In tegendeel, zonder interne competitie zal er sprake zijn van underperformance.
2. Stel gemeenschappelijke waarden vast
   De leider dient er voor te zorgen dat alle teamleden zich achter het gestelde doel scharen en dat dit gebeurt met door iedereen gedeelde en aanvaarde ‘team values’. Deze waarden geven een identiteit aan het team. Voor ieder teamlid is kristalhelder wat teamwaarden als openheid, commitment of integriteit daadwerkelijk betekenen. Het hebben van waarden is fijn, maar natuurlijk gaat het er uiteindelijk om dat ze worden vertaald in gewenst gedrag. Teamwaarden zijn vooral van belang in tijden van intern conflict en tegenspoed. Een team waarbij de teamwaarden niet door iedereen goed zijn begrepen, valt in dergelijke omstandigheden uiteen. Slechte communicatie en het gebrek aan respect worden er dan altijd bij gesleept. Zo voorspelbaar.
3. Wees duidelijk over taken
   De sporter sport, de coach coacht, de manager managet en de bestuurder bestuurt. Dit wordt ook wel professionaliteit genoemd. Er mag nooit verwarring zijn over waar de taak van de een begint en van de ander eindigt. Een van de belangrijkste kenmerken van een professionele organisatie is dat een ieder zich aan zijn taak houdt. En bijspringt waar nodig.
4. Omarm diversiteit
   Verschillen in het team zijn niet alleen welkom, ze zijn zelfs noodzakelijk om te groeien. Niemand beschikt in zijn eentje over alle benodigde vaardigheden om het gestelde doel te bereiken. Hoe meer verschillen tussen alle persoonlijkheden en vaardigheden, hoe groter de potentie van het team. Teveel harmonie kan schadelijk zijn voor het resultaat, vriendschap is geen voorwaarde om goed samen te kunnen werken en te presteren.

• Coach meer, manage minder

Management gaat om systemen, protocollen, administratie, het aankruisen van de juiste vakjes. Coachen is echte ‘people’s business’, het draait om empathie en inspiratie. Omdat coachen er immers op neerkomt de ander te helpen zijn of haar doelen te bereiken. De coach die het heeft over ‘mijn methode’ zou direct aan de kant moeten worden gezet.

De 3 D’s : Desire, Dedication, Determination​ ​

Goede coaches doen de ander inzien dat succes vooral een mindset is en niet door talent wordt bepaald. De wereld zit tenslotte vol met talentvolle mislukkelingen. Succes is vaak een keuze die je hebt. Maar het streven ernaar vereist wel veelal een 24/7 commitment. Succesvolle coaches zijn in staat bij de ander de 3 D’s helder te krijgen: Desire, Dedication en Determination. Een droom of ambitie (Desire) heeft iedereen. Het kost niets, maar betekent ook weinig. Iedereen kan dromen van een nieuw huis, hogere omzet of een wereldrecord. Een goede coach doet vooral inzien welke prijs je bereid bent te betalen (Dedication) voor het realiseren van die droom. En hoe volhardend ben je daarin (Determination)?

Het goede voorbeeld

Of het nou gaat om toewijding, empathie, bescheidenheid, interesse tonen, time management of kleding: de leider moet altijd het goede voorbeeld geven. Als leider kun je niet 100% van een ander verwachten als je het zelf niet geeft. Daarom moet hij altijd vooroplopen als het gaat om verantwoordelijkheid nemen. Bij winst, en zeker bij verlies.

Wil jij sparren met één van ons? Neem contact op en we drinken online een kop koffie samen!